ಯಕ್ಷಗಾನದ ಜನಪ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಡೇರೆಮೇಳಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ ಆದರೂ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಬಯಲಾಟ ಮೇಳಗಳು. ಡೇರೆ ಮೇಳದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಲಾವಿದನು ಬಯಲಾಟ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರೇ. ಆದರೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕರ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಅದೆಷ್ಟೊ ಪ್ರತಿಭೆಗಳು ಬಯಲಾಟ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತುಪ್ತವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿವೆ. ಅಂತಹ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಅನಂತ್ ಕುಲಾಲ್ ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು. ಮಾರಣಕಟ್ಟೆ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮಹಾತ್ಮೆ ಪ್ರಸಂಗ ವೀಕ್ಷಿಸದ ಯಕ್ಷ ಪ್ರೇಮಿ ಬಹು ವಿರಳ. ಕ್ಷೇತ್ರ ಮಹಾತ್ಮೆ ಪ್ರಸಂಗದ ಕೋಲಾಮುನಿ ಪಾತ್ರ ಕೀರ್ತಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಪಾತ್ರಕ್ಕೊಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ನ್ಯಾಯಕೊಟ್ಟವರು.
ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
ಅನಂತ ಕುಲಾಲರು 1956 ಪೆಬ್ರವರಿ 26ರಂದು ಬಚ್ಚ ಕುಲಾಲ್ ಮತ್ತು ದ್ಯಾವಮ್ಮ ಕುಲಾಲ್ತಿಯರ 3ನೇ ಸುಪುತ್ರರಾಗಿ ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನ ಕಕ್ಕುಂಜೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಕಕ್ಕುಂಜೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ 6ನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ಇವರನ್ನು ಸೆಳೆದದ್ದು ಯಕ್ಷಗಾನ. ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಿಯುವಿಕೆಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ವಿರೋಧವಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ಉತ್ಕ್ರಷ್ಟ ಇಚ್ಚೆಯಿಂದಾಗಿ ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು.
ವೃತ್ತಿ ಹಾಗೂ ಕಲಾಸೇವೆ
ದಶಾವತಾರಿ ಗುರು ವೀರಭದ್ರ ನಾಯಕರ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ಕುಲಾಲರು ತಮ್ಮ 15ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಶ್ರಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ರಂಗಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದರು. ದಿ. ಶಿರಿಯಾರ ಮಂಜು ನಾಯ್ಕರು, ದಿ. ವಂಡಾರು ಬಸವ, ಕೋಟ ವೈಕುಂಠ, ಹಳ್ಳಾಡಿ ಕುಷ್ಟರ ಅನುಪಮ ವೇಷಗಳಿಗೆ ಮಾರು ಹೋಗಿ ಪ್ರೇರಣೆಗೊಂಡರು. ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ, ಹಿರಿಯಡ್ಕ, ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ, ಪೇರ್ಡೂರು, ಹಾಲಾಡಿ, ಮಾರಣಕಟ್ಟೆ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷ ತಿರುಗಾಟ ಪೂರೈಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಾರಣಕಟ್ಟೆ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಪುರುಷ ವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ 33ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತಿದ್ದಾರೆ. ಎಂ ಎಂ ಹೆಗ್ಡೆಯವರ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ ಕಲಾವಿದರಾದ ಕುಲಾಲರು ತಮ್ಮ ಕಲಾ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಎಂ ಎಂ ಹೆಗ್ಡೆಯವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಸದಾ ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಕಟ್ಟೆ ಮೇಳದಲ್ಲಿದ್ದ ನರಸಿಂಹ ದಾಸರು ಮರವಂತೆ, ಮರಿಯಪ್ಪಾಚಾರ್, ಮಾರ್ಗೋಳಿ ಗೋವಿಂದ ಸೇರೆಗಾರ್, ವಂಡ್ಸೆ ನಾಣು, ಅರಾಟೆ ಮಂಜು ಇವರ ಒಡನಾಟವನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮ 43ವರ್ಷದ ಕಲಾಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ, ಸುಧನ್ವ, ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ, ರಾಜಾ ವಿಕ್ರಮ, ಋತುಪರ್ಣ, ಕೌಂಡ್ಲಿಕ, ಧರ್ಮಾಂಗಧ, ದುಷ್ಯಂತ, ಅರ್ಜುನ, ದೇವವೃತ, ದ್ರೋಣ, ಮಾರ್ತಾಂಡತೇಜ, ಕೋಲಮುನಿ, ಕಂಸ, ಬ್ರಹ್ಮ, ಬ್ರಹ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಮುಂತಾದ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಮಟಪಾಡಿ ಶೈಲಿಯ ಕಿರುಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಇವರ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಇವರ ಕೃಷ್ಣನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಶಿರಿಯಾರ ಮಂಜುನಾಯ್ಕರ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಉಚ್ಛಾರ, ನಿರರ್ಗಳ ಮಾತುಗಾರಿಕೆ, ಹಿತಮಿತ ಕುಣಿತ, ಸುಂದರ ರೂಪ, ಅಪಾರ ಜ್ಞಾನಸಂಪತ್ತು ಇವರ ವಿಶೇಷತೆಗಳಾಗಿವೆ. ಕಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸದೆ ಸೂಕ್ತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿ ತಿದ್ದುವ ರೀತಿ ಅನನ್ಯ.
ಪುರಸ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಸನ್ಮಾನಗಳು
ಬೇಂಗಳೂರು, ಮಂಬೈ, ಗೋವಾ, ಪುಣೆ, ಇತರೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಕಲಾರಸಿಕರಿಗೆ ಉಣಬಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕುಂದಾಪುರ ಪೇಟೆ ಶ್ರೀ ವೆಂಕಟರಮಣ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ಉಡುಪಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಮಠದ ಸಂದ್ಯಾ ಸಪ್ತಾಹ, ರಜತಾದ್ರಿ ಯಕ್ಷ ಮಿತ್ರ ಮಂಡಳಿ ಬೆಂಗಳೂರು, ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿ ಭಕ್ತವೃಂದ ಹೊಸೂರು, ಮಾರಣಕಟ್ಟೆ ಶ್ರೀಧರ ಮಂಜರು ಮತ್ತು ಸಹೋದರರು. ಮೊಳಹಳ್ಳಿ ಮಾವಿನಕಟ್ಟೆ ಕನ್ನಡ ಬರಹಗಾರರರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ 2013 ಮುಂತಾದ ಪುರಸ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಸನ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಲಾಸೇವೆಯೊಂದಿಗೆ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಪುತ್ರರೊಂದಿಗೆ ಮೊಳಹಳ್ಳಿಯ ಹೊರ್ನಾಡಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ.
